پرهیز از تسویف در سیر و سلوک الهی 

 

سلسله جلسات اخلاقی استاد وکیلی حفظه الله -جلسه سوم

 

بحث این جلسه در رابطه با هشدار نسبت به تسویف در مسیر سیر و سلوک الهی بود. شروع سخن با تلاوت آیه شریفه ۱۳۳ سوره مبارکه آل عمران انجام شد که خداوند متعال می فرماید «و سارعوا الی مغفره من ربکم».

 استاد بیان فرمودند که راه خدا و آخرت مسیری است که انسان هر وقت اقدام کند دیر است، به خلاف امور دنیوی. این امر به دو جهت است:

اول اینکه سرمایه عمری که در اختیار ماست و ابزار قرب الی الله می باشد، از جوانی و اراده و قدرت و توان تصمیم گیری که در نزد ماست، تا چه زمانی باقی هستند. نعمتهایی که زمانی که از اینجا رفتیم یا بالکل بابش بسته می شود : «الیوم فی دارالعمل و لا حساب و انتم غدا فی دارالحساب و لا عمل». و یا هیچ ضمانتی نیست که بشود تغییر کرد و رشد و پیشرفتی داشت.

ثانیا اگر هم ما اهل استفاده از فرصتها بودیم و راه را شروع کردیم، مسیری که در مقابل ماست بسیار طولانی و پر از لغزشگاه است. «تجهزوا رحمکم الله فقد نودی بالرحیل … فان امامکم عقبه کوودا و منازل مخوفه مهوله لابد من الورود علیها و الوقوف عندها».

 

ایشان در ادامه، کلامی از حضرت امیر سلام الله علیه را آوردند. حضرت می فرمایند: «کل معاجل یسال الانظار و کل موجّل یتعلل بالتسویف» و بیان کردند آفت بزرگ در این مسیر تسویف است.

استاد وکیلی با اشاره به اینکه افراد به گمان این که مسیر قرب الی الله کار شاق و پیچیده ای است از آن غافل هستند. حال اینکه پایه اصلی این مسیر آن است که: ۱. آدمی همت کند در مسیر بندگی اشتباه را به صفر برساند ۲. همان کارهایی را که انجام می دهد برای خدا و به خاطر او انجام بدهد. یعنی قلبش را مدیریت کند تا غیر خدا در آن مدخلیتی نداشته باشند.

لذا مرحوم علامه آیت الله حسینی طهرانی اعلی الله مقامه می فرمودند: سیر و سلوک مسیری جدای از زندگی روزمره ما نیست.

بله به هر حال زندگی ایمانی و سلوکی با این دو وصفی که گفته شد پر از مجاهده و مبارزه با نفس خواهد بود. اگر مومن در مسیر زنگی ایمانی خود مشاهده کرد که خوش است، خواب راحت و خورد و خوراک کافی و گعده و گفتگوها و سایر شئونات زندگی دنیویش برقرار است، باید به مسیر و رفتار خود بدبین بشود.

البته سختی در راه خدا، شیرینی اش بینهایت بیشتر از آن سختی ها است و سالک راه خدا در همین دنیا هم از این شیرینی بهره مند می شود. اینگونه نیست که فقط در آخرت از آن بهره مند باشد. لذا اولیاء خدا همیشه با نشاط و با خشنودی این مسیر را می پیمودند. در حالی که اهل دنیا که سختی های دنیا موجبات افسردگی و گرفتاری های روحی و جسمی را برایشان فراهم می.کند.

حجه الاسلام وکیلی با اشاره به جلسات محفل انس و درس اخلاق بیان فرمودند این برنامه ها برای تقویت و احیای همین حقایق در قلب و جان انسان است.

ایشان در ادامه فرمودند: هر فردی در این مسیر از گذرگاه مربوط به خود حرکت می کند؛ نانوا از طریق شغل خود و دکتر و مهندس و کفاش هر کدام از مسیر خود این مسیر را طی می کنند. ما طلاب علوم دینی مسیرمان از راه تحصیل علم است.

ایشان با اشاره به فرمایش مرحوم علامه آیت الله حسینی طهرانی رضوان الله تعالی علیه که شغل همه ما بندگی و سلوک الی الله است، بیان فرمودند: طلبگی شغل ما نیست و نانوایی و کفاشی شغل افراد نیست. بلکه شغل همه سلوک و سیر الی الله است و فقط هرکسی این حقیقت را از مسیر مرتبط با خود طی می کند. لذا طلب علم و طالب علم به خودی خود هیچ شرافتی بر سایرین ندارد. اگر یک فردی که مشغولیت ظاهریش در دنیا جارو کردن خیابان هاست آن کار را برای خدا انجام دهد به مراتب شرافتش از طالب علمی که مثلا درس را می خواند صرفا به جهت مطلوبیت خود علم و یا انگیزه های دیگر بالاتر است.

در انتهای سخنان هم استاد وکیلی فرمودند: با توجه به این مطالب که بیان شد ما باید درس را برای خدا بخوانیم. این نگاه و انگیزه معادلات ما را نسبت به وظایف و تعهدهایی که در قبال درس و کتاب و استاد و … داریم بسیار متفاوت می کند.

هر لحظه تاخیر و یا غیبت با توجه به تعهدی که داده ایم در کنار حرمتی که دارد، از باب المسلمون عند شروطهم قطعا سرمایه ای بوده که از دست داده ایم و به همان اندازه دچار ضرر و خسران شده ایم.

در این مسیر دقت بسیار لازم است. از مرحوم آشیخ عبدالکریم حائری نقل شده که طلبه ای که بدون پیش مطالعه بر سر درس حاضر می شود، از عدالت ساقط است. چرا که مثلا سؤالی می پرسد که به واسطه ترک وظیفه مطالعه بوده است، این امر موجب تضییع حق استاد و سایرشاگردان می شود.

بنابراین راه خدا مسیری است که فرصت طولانی می خواهد و زحمت مستمر و پرهیز از تسویف. عزم بر این را هم باید از خود حضرت حق و اولیائش استمداد کنیم.