ضرورت اعراض از دنیا و حرکت به سمت خداوند متعال و عالم آخرت

در ابتدای سخن حدیثی از امام سجاد علیه السلام بیان شد: «الدنیا سنة و الآخرة یقظة و نحن بینهما اضغاث احلام».

در ادامه لغت دنیا مورد بررسی قرار گرفت. استاد با توجه به معنای آن بیان کردند که این لغت اسم تفضیل است بر وزن فعلی به معنای نزدیکتر و پایین تر . زیرا نسبت به آخرت در دسترس تر است، چرا که آخرت در دسترس است و لکن این عالم در دسترس تر است.

استاد وکیلی بیان فرمودند دنیا در قرآن اجمالا با دو وصف معرفی شده است. یکی متاع و بازار و دیگری دار فریب و غرور.

ایشان در باب حکمت دار غرور و فریب بودن این عالم در لسان خداوند متعال افزودند که این فریفتگی از دو جهت است: یکی اینکه این عالم به واسطه مشغولیت که برای آدمی ایجاد می کند این باور را القاء می کند که اینجا سرای ابدیت و جاودانگی است. حال اینکه به تعبیر امیرالمومنین ممری است برای عبور «خذوا من ممرکم لمقرکم» که مقر و ابدیت از آن آخرت است.

و جهت دوم اینکه این عالم خود را مستقل جلوه می دهد، حال اینکه تمام موجودات عالم همگی جلوه ای از جلوات حضرت حق هستند و آینه دار جمال الهی هستند.

در ادامه با توجه به حدیث آغاز کلام، استاد عنوان کردند که این عالم در حکم خواب است و آخرت در حکم بیداری. همانطور که ما در این عالم خوابهای خود را غیر واقعی و گذرا و بدون اثر می پنداریم. این عالم با تمام مافیهای خود مانند خواب است و ما در آن مشغول به دیدن خوابهای پریشان و پرت و ….

البته این خواب و بلکه به تعبیر روایت چرت کوتاه بطلان محض نیست ولی بسیار با باطل آمیخته شده است لذا همانطور که خوابهای این عالم را باید تعبیر کنیم تا امور واقعی در آن را به دست بیاوریم از این عالم هم باید عبور کرد تا به واقعیت آن دست پیدا کنیم.

استاد در این رابطه به سوره همزه اشاره کردند. در این سوره اهل دنیا مورد مذمت قرار گرفته اند چرا که مشغول به جمع آوری مال شده اند. آنها مال را موجب ابدیت خود می بینند و بدتر از اهل دنیا اهل علمی هستند که علم را به غیر قصد قربت خوانده باشند و از آن اراده دنیا کرده باشند. این افراد از مال اندوزان به مراتب بیشتر سقوط خواهند کرد. زیرا علم بیشتر انسان را به عجب و تکبر مبتلا می کند و لذا عاملیتش در سقوط و هلاکت بیشتر خواهد بود.

حسن ختام هم بیانی از مرحوم علامه طهرانی رحمه الله بود ، ایشان فرموده اند علم را باید به قصد قربت در پی تحصیل آن بود که این قصد قربت نوری می شود که برای او باقی می ماند و بالا می رود.