تفاوت‌های ظاهری و کارکردی مرد و زن، و اینکه مرد یا زن در موقعیت متناسب با این کارکردها قرار می‌گیرند، از تجربیات عمومی بشری است. با گسترش زندگی‌ها و شهرنشینی‌ها و ایجاد نهادها و ساختارها، نهضت‌هایی به هدف ایجاد تساوی میان مرد و زن در همه کارکردها فعال شدند. 

نهضت «فمینیسم» یا «زن‌گرایی» قرائت‌های مختلف دارد که حداقل قرائت آن، به دنبال رفع ظلم از زنان است و قرائت میانی آن به دنبال ایجاد تساوی و فرصت برابر میان کلیه شؤون فردی و اجتماعی مرد و زن است و قرائت حداکثری آن به دنبال تصدی امور کلیدی توسط زنان است. در پارادایم شبکه‌ای که به‌دنبال عدل شبکه‌ای است، مرد و زن از جهت هویت انسانی مساوی هستند و کمال واحدی برای هر دو تعریف شده است (رسیدن به فناء و بقاء بالله = شهود وجود بی‌نهایت الهی) و برای حقوق و تکالیف آن‌دو، براساس عدل شبکه‌ای عمل می‌شود.

عدل، نسبتي ميان امكانات و نيازها وهزينه‌هاست كه سبب شود همة عناصر مرتبط با موضوع بتوانند به‌سوي كمال طبيعي خودحركت كنند(اِعطَاءُ كُلِْ ذِي‌حَقّ حَقَّه). اين تعريف حاوي موارد زير است: 

1. انحصار به انسان ندارد، محيط‌زيست وموجودات مرتبط با زندگي انسان را نيز در برمي‌گيرد. 
2. شاخصة "هر چيزي حداقل به‌اندازة نيازش، بهره ببرد و حداكثر به ‌اندازة توانش از او خواسته شود" را در بردارد.
3. به شاخصة فوق محدود نشده و به شاخصة"حركت به سوي رشد و كمال" نيز توسعه يافته است.
4. شاخصة "به‌فعليت درآمدن قوا واستعدادها" را ارائه كرده است.
5. ميان نيازهاي صادق و كاذب، قواي مثبت و منفي تمايز داده است.
6. هدف‌مدار است.
7. امنيت كار و سرمايه را تواماً در بردارد.
8. ضرورت توازن ميان رعايت حقوق فرد و حقوق جمع راارائه نموده است.(هويّت توازن‌‌گرايانه) 

(انتقال به تفصیلی از این بحث در دوره علوم و معارف اسلام/ تفسیر آیه الرجال قوامون علی ‌النساء)

مهم‌ترین تفاوت مرد و زن، در میزان دخالت عواطف و احساسات در تصمیم‌ها و رفتارهاست؛ دو تصویر زیر ترجمانی از این مطلب است:

کلمات به‌کار رفته در تصاویر مهم هستند: هم مرد و هم زن می‌توانند عواطف خود را کنترل کنند و تصمیم‌گیری‌هایی عقلانی بدون دخالت احساسات داشته باشند، و هم مرد و هم زن در برخی موارد عواطف را در تصمیماتشان وارد می‌کنند و رفتاری احساسی دارند؛‌ اما میزان نفوذ عواطف در تصمیمات زنان بیشتر از مردان است که این امر برای پرورش نسل و پشتیبانی شوهر در زندگی ضروری است. از سوی دیگر تصمیماتی که سرنوشت‌ساز هستند و سرنوشت فرد یا جمعی را تعیین می‌کنند نیاز به ضریب خطای حداقل دارند و ریسک‌پذیر نیستند؛ این امر مردان را نیز در بر می‌گیرد لذا می‌بینیم که در مانند «شهادت برای ثبوت جرم» به گفته یک شاهد مرد اکتفا نمی‌شود و نیاز به دو شاهد است. 

(معنی آیه این است: «دو شاهد لازم است» چرا که شاید یکی از آن دو در توصیف کامل واقعیت به‌خطا برود، و شاهد دوم بتواند توصیف صحیح انجام دهد. (بنابراین فقط قسمتی که هر دو شاهد بر آن اتفاق نظر دارند به عنوان دلیل محکمه‌پسند محسوب می‌شود.))